Ruồi lính đen - chuỗi thức ăn mới trong thủy sản

17/12/2019
Ruồi lính đen - chuỗi thức ăn mới trong thủy sản

Ngành thủy sản ngày càng đắt đỏ bởi giá bột cá và đậu tương liên tục tăng suốt một thập kỷ qua. Vậy đâu là nguồn nguyên liệu thực phẩm dồi dào, giá cả hợp lý giúp bà con tiết kiệm được chi phí nhưng vẫn đảm bảo cung cấp đủ lượng dinh dưỡng cần thiết cho thủy sản ?! Hiện nay, bột côn trùng trở thành tâm điểm của các nghiên cứu dinh dưỡng về nguyên liệu thức ăn thay thế. Có rất nhiều loại côn trùng được nghiên cứu, nhưng ruồi lính đen vẫn là một trong những sự lựa chọn khả thi nhất. Cùng Trần Gia tìm hiểu vì sao Ruồi lính đen lại là chuỗi thức ăn mới trong thủy sản nhé!

Nhắc tới những loại ruồi, muỗi hay các loại côn trùng khác, chúng ta thường biết tới với những tác hại của chúng đối với sức khỏe con người. Nhưng có một loại con trùng lại có rất nhiều lợi ích với các loại động, thực vật và môi trường xung quanh con người. Đó là ruồi lính đen hay còn gọi với tên gọi khác là sâu canxi.Thức ăn của chúng khá đa dạng, đồng thời cũng là chất nền, từ phân bón đến các loại rác thải thực phẩm. Nổi trội chính là ứng dụng của ruồi lính đen làm thức ăn chăn nuôi với hàm lượng dinh dưỡng của ruồi lính đen khá cao.

Vòng đời

Ruồi lính đen làm một loại côn trùng đặc biệt, không giống như những loại ruồi gây hại, nó sinh sống, phát triển vòng đời trong vòng 45 ngày từ trứng phát triển thành ấu trùng, rồi từ ấu trùng phát triển thành nhộng, nhộng phát triển thành côn trùng và sinh đẻ.


Một chu kỳ sinh trưởng của ấu trùng ruồi lính đen kéo dài 15 ngày tới khi đạt trọng lượng trung bình 0,25 g trong điều kiện nhiệt độ tối ưu (300C). Khi chuyển sang giai đoạn nhộng đen, chúng sẽ được loại bỏ tác nhân gây bệnh, giảm mùi hôi và ngăn chặn tiếp xúc với ruồi nhà.

Giai đoạn trứng: trứng ruồi lính đen rất nhỏ, khi được đẻ ra trứng ấp 4 ngày nở thành ấu trùng.

Giai đoạn ấu trùng: Giai đoạn này ấu trùng có màu trắng đục (hoặc hơi vàng đục) phát triển trong 14 ngày, sau đó chúng lớn thành sâu canxi và có thể làm thức ăn cho gà, cho chim, cho cá,…

Giai đoạn phát triển thành nhộng đen: Nuôi tiếp sâu canxi trong vòng khoảng 14 ngày, nó sẽ từ màu trắng đục chuyển thành màu đen.

Giai đoạn phát triển thành kén: Nhộng đen kích bằng cát khoảng 7 ngày sẽ phát triển thành kén, lúc này nhộng đen không còn hoạt động nữa mà sẽ nằm im.

Giai đoạn ruồi lính đen sinh sản: Kén đưa vào chuồng đẻ, 5 ngày sau sẽ phát triển thành ruồi lính đen và lúc này ruồi sẽ được đưa vào buồng lưới chuyên cho sinh sản. Và ruồi lính đen đực và cái giao phối với nhau để sinh ra trứng. Vòng đời của ruồi lính đen kết thúc.

Giá trị dinh dưỡng của ruồi lính đen

Xử lý chất thải, rác thải.

Dùng làm thức ăn chăn nuôi.

Sản xuất dầu Biodiesel.

Sản xuất phân bón hữu cơ.


Thành phần dinh dưỡng của ruồi lính đen trước giai đoạn hóa nhộng là: 43 - 51% protein, 15 - 18% chất béo, 2.8 - 6.2% canxi, 1 - 1.2% phốt pho, đủ chất dinh dưỡng làm thức ăn chăn nuôi như lợn, gà, vịt,… đồng thời là thức ăn sống tốt nhất để nuôi các động vật đặc sản như tôm, cua, cá, lươn, ếch.

Lợi ích ruồi lính đen mang lại

Trong vòng đời của ruồi lính đen giai đoạn ấu trùng được xem là thời kỳ đóng góp tốt cho việc xử lý rác thải, bởi chúng có thể phân hủy hàng tấn nông sản phế phẩm để phát triển. 

Lợi ích của ruồi lính đen (sâu canxi) cho nhà nông rất lớn nên hiện nay loại sâu canxi này đang ngày càng được nhiều bà con nuôi, mua và dùng để phục vụ trong nông nghiệp, nhất là trong chăn nuôi gà vịt…

Ruồi lính đen có tên khoa học là Hermetia Illucens, có sẵn trong môi trường tự nhiên nước ta. Sở dĩ gọi ấu trùng của ruồi lính đen là sâu canxi bởi thật sự nó là loài côn trùng chứa nhiều chất dinh dưỡng canxi.

Hiện nay ngày càng nhiều cơ sở kinh doanh mua bán sâu canxi, nhưng cũng vẫn chưa đáp ứng được cầu. Vì thực tế, bà con nông dân nhìn ra được những lợi ích có được từ sâu canxi.

Có thể sản xuất sâu canxi với số lượng lớn trong điều kiện không gian hẹp.

Đây là một trong số những ưu điểm nổi bật của việc sử dụng protein côn trùng, trong đó tiêu biểu là sâu canxi. Sâu canxi có thể sản xuất với số lượng lớn trong điều kiện không gian hẹp vì chúng phát triển rất nhanh. Đây là một trong những điểm mạnh của việc sử dụng protein từ côn trùng so với các nguồn protein khác có nguồn gốc từ thịt heo, thịt cừu, và thịt bò.

Chuỗi thức ăn trong thủy sản

Thức ăn dinh dưỡng cho thủy sản

Thay thế bột cá bằng bột ấu trùng ruồi lính đen được xem là một giải pháp bền vững cho ngành công nghiệp thức ăn thủy sản. Ấu trùng ruồi lính đen phân hủy rác thải hữu cơ thành phân hữu cơ chất lượng cao, giàu dinh dưỡng, làm giảm từ 80 - 90% lượng chất thải. Qua đó, góp phần giảm lượng chất thải ra môi trường tự nhiên và giúp tăng thêm thu nhập thông qua việc sử dụng phân bón từ ruồi lính đen chăm sóc cây trồng hoặc bán ấu trùng ruồi lính đen và phân bón ruồi lính đen.

Có thể bạn sẽ quan tâm Những chú ý cho người nuôi cá

Thức ăn tương lai cho cá rô phi


Cá rô phi được nuôi phổ biến tại vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới khắp nơi trên thế giới, đây là một trong 3 loài cá nuôi nhiều nhất, chỉ sau cá chép và cá hồi. Tính đến nay, thế giới mới công bố được 4 nghiên cứu về tác dụng của bột ruồi lính đen lên tăng trưởng của cá rô phi và sản lượng đầu ra.

Một trong số những nghiên cứu sớm nhất về ruồi lính đen được công bố là công trình của Bondari và Sheppard với những kết quả không khả quan. Năm 1981, hai nhà nghiên cứu này đã chỉ ra tốc độ tăng trưởng của cá rô phi xanh trong ao nuôi ghép với cá da trơn khi được cho ăn thức ăn chứa 50 - 75% và 100% ấu trùng ruồi lính đen tươi sống trong khoảng thời gian trên 10 tuần. Kết quả được so sánh với nhóm cá ăn thức ăn đối chứng (thức ăn công nghiệp). Xây dựng thí nghiệm phức tạp khiến việc lý giải các kết quả thu được trở nên khó hiểu. Tuy nhiên nguyên nhân là do không có khả năng kiểm soát các hành vi cạnh tranh thức ăn của hai loài cá khi nuôi ghép.

Một thử nghiệm thứ 2 thực hiện năm 1987 đã phát hiện ra nuôi đơn cá rô phi bằng ấu trùng ruồi lính đen nghiền nhỏ hoặc để nguyên con đã làm giảm sút tăng trưởng của cá rất nghiêm trọng so với chế độ ăn tiêu chuẩn.

Sử dụng ấu trùng ruồi lính đen tươi như các nhà nghiên cứu nói trên đã làm nảy sinh nhiều vấn đề rắc rối xung quanh việc thương mại hóa sản phẩm này. Khẩu phần ăn chứa ấu trùng ruồi lính đen tươi sống làm giảm vật chất khô và lượng protein ăn vào so chế độ ăn “sấy khô”. Ruồi lính đen giai đoạn này chứa hàm lượng chitin cao - một loại đường khó tiêu hóa nhất. Nhưng ấu trùng ruồi lính đen non hơn và có màu nhạt hơn sẽ có hàm lượng chitin không đáng kể và do đó, dễ tiêu hóa hơn nhưng thu hoạch chúng từ chất nền thức ăn lại khó khăn hơn do hành vi tránh ánh sáng của chúng. Điều này đặt ra yêu cầu với nhà sản xuất là phải tách được ấu trùng ruồi lính đen còn non từ chất nền thức ăn bằng các tác nhân hóa học.

Ogunji et al. (2008) đã sử dụng bột nhộng ruồi lính đen sấy khô, protein thấp (28,6% DM; 150 và 300 g/kg bột nhộng). Kết quả cho thấy, tăng trưởng của cá rô phi thấp hơn hẳn so nhóm cá ăn bột cá. Một nghiên cứu gần đây hơn, Devic et al. 2017 trên cá rô phi sông Nile sử dụng bột ấu trùng ruồi lính đen màu trắng nhạt để xây dựng các khẩu phần ăn isonitrogenous và isoenergetic. Tỷ lệ bổ sung bột nhộng lần lượt là 0, 30, 50 và 80 g/kg để thay thế 3 loại nguyên liệu thức ăn đắt tiền hơn là bột cá, dầu cá và khô đậu. Kết quả, không có sự khác biệt đáng kể giữa các thông số tăng trưởng (trọng lượng cuối, tăng trọng hàng ngày và SGR); hiệu quả tận dụng thức ăn giữa hai nghiệm thức. Tương tự, cấu tạo thân cá gồm vật chất khô, protein thô, chất béo, tro và xơ) không bị ảnh hưởng bởi các nghiệm thức. Nghiên cứu này đã chứng minh khả năng thay thế tiềm năng của bột nhộng ruồi lính đen (giai đoạn nhộng có màu trắng) như một nguồn protein dinh dưỡng cao.

Thức ăn dinh dưỡng cho chim yến

Nhiều nhà nuôi yến sử dụng kén ruồi lính đen để làm thức ăn cho yến. Đây được xem là giải pháp thay thế nguồn thức ăn tự nhiên của yến đang ngày càng khan hiếm. Đặc biệt, vào mùa đông khắc nghiệt thì hiện tượng yến chết hàng loạt do thiếu thức ăn kéo dài liên tục. Với nguồn thức ăn từ ruồi lính đen và mô hình kết hợp nuôi ruồi lính đen trong nhà yến giúp người nuôi chủ động được nguồn thức ăn cho yến trong mọi hoàn cảnh thời tiết. Giúp nhà nông có giảm đi một phần nỗi lo và rủi ro cạn kiệt thức ăn, giúp yến phát triển tốt nhất mang lại hiệu quả kinh tế tốt nhất.

Thức ăn dinh dưỡng cho gia cầm


Với hàm lượng dinh dưỡng cao, ruồi lính đen cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho gia cầm, giúp sản phẩm của bà con đạt chất lượng cao nhất khi xuất ra thị trường, an toàn cho sức khỏe con người. Đây là lợi thế cạnh tranh với các sản phẩm khác cùng loại.

53% chất béo trong ấu trùng ruồi lính đen là axit lauric có khả năng kháng khuẩn, giúp cho gia cầm tăng sức đề kháng. Nên khi dùng ấu trùng ruồi lính đen làm thức ăn cho gia cầm thì cũng giống như cho nguồn kháng sinh tự nhiên vào gia cầm, giúp gia cầm hạn chế được một số bệnh.

Việc kết hợp nuôi ruồi lính đen trong chăn nuôi đã tạo ra một chuỗi thức ăn khép kín, có ý nghĩa lớn trong việc ứng dụng các sinh vật tự nhiên vào chăn nuôi an toàn sinh học. Trong chuỗi này, các loại động vật: gà, vịt, heo... ăn ấu trùng ruồi lính đen, sau đó, phân của chúng lại trở thành nguồn thức ăn cho ấu trùng ruồi. Nếu ứng dụng rộng rãi, nông dân sẽ vừa tiết kiệm được chi phí thức ăn cho vật nuôi, vừa xử lý ô nhiễm môi trường do phân thải của gia súc, gia cầm và thậm chí là cả rác thải sinh hoạt hằng ngày. Những kiến thức về ruồi lính đen mà Trần Gia chia sẻ trong bài viết này, hy vọng các bạn có thể ứng dụng thật tốt trong quá trình nuôi trồng thủy sản, mang lại thị trường nông sản những thành phẩm chất lượng!


-> Xem thêm Nâng cao năng suất nhờ kích thích khả năng miễn dịch trên cá điêu hồng


Công ty TNHH TM-SX-TH Trần Gia với kinh nghiệm nhiều năm sản xuất và phân phối các sản phẩm lưới nông nghiệp sẽ mang đến giải pháp tốt nhất cho nhu cầu của bạn về phương pháp trồng trọt tiên tiến này. Mọi thông tin về sản phẩm, xin vui lòng liên hệ với công ty Trần Gia chúng tôi tại:

Địa chỉ: 47 đường 17 khu phố 5 phường Bình Chiểu, quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh.

Điện thoại: 0961 470 670

Email: luoitrangia@gmail.com