Cây cà phê và một số đặc điểm

Từ lâu, cà phê đã là loại cây trồng được xuất khẩu nhiều của Việt Nam, có giá thành cao, được đánh giá cao trên thị trường quốc tế. Việt Nam cũng là nước xuất khẩu cà phê đứng thứ 2 thế giới, sau Brazil, với lượng cà phê năng suất cao, chất lượng tốt. Thế nhưng vì một số đặc điểm mà cà phê trồng ở một số vùng của Việt Nam ví dụ như Tây Nguyên thì nếu muốn tăng năng suất và chất lượng cà phê đạt chuẩn thì không chỉ cần trồng theo cách thông thường. Ở những vùng nắng gắt, người ta sử dụng lưới che nắng cho cây cà phê để giảm lượng ánh sáng chiếu vào, đảm bảo chất lượng cà phê xuất ra theo đúng yêu cầu.

Cây cà phê

Cây cà phê là cây công nghiệp lâu năm mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân các tỉnh thành Tây nguyên. Cây cà phê có 3 loại chính là cà phê chè, cà phê vối và cà phê mít. Mỗi loại đều cần có điều kiện sinh thái khác nhau để có thể sinh trưởng và phát triển tốt nhất.

Cà phê là tên một chi thực vật thuộc họ Thiến thảo (Rubiaceae). Họ này bao gồm khoảng 500 chi khác nhau với trên 6.000 loài cây nhiệt đới.

Chi cà phê bao gồm nhiều loài cây lâu năm khác nhau. Tuy nhiên, không phải loài nào cũng chứa caffein trong hạt, một số loài khác xa với những cây cà phê ta thường thấy. Chỉ có hai loài cà phê có ý nghĩa kinh tế. Loài thứ nhất có tên thông thường trong tiếng Việt là cà phê chè (tên khoa học: Coffea arabica), đại diện cho khoảng 61% các sản phẩm cà phê trên thế giới. Loài thứ hai là cà phê vối (tên khoa học: Coffea canephora hay Coffea robusta), chiếm gần 39% các sản phẩm cà phê. Ngoài ra còn có Coffea liberica và Coffea excelsa (ở Việt Nam gọi là cà phê mít) với sản lượng không đáng kể.

Cấu tạo và đặc trưng của cây cà phê

Thân cà phê

Cây cà phê chè có thể cao tới 6 m, cà phê vối tới 10 m. Tuy nhiên ở các trang trại cà phê người ta thường phải cắt tỉa để giữ được độ cao từ 2-4 m, thuận lợi cho việc thu hoạch. Cây cà phê có cành thon dài, lá cuống ngắn, xanh đậm, hình oval. Mặt trên lá có màu xanh thẫm, mặt dưới xanh nhạt hơn. Chiều dài của lá khoảng 8-15 cm, rộng 4-6 cm. Rễ cây cà phê là loại rễ cọc, cắm sâu vào lòng đất từ 1 đến 2,5 m với rất nhiều rễ phụ tỏa ra xung quanh làm nhiệm vụ hút chất dinh dưỡng nuôi cây.

Hoa cà phê

Hoa cà phê màu trắng, có năm cánh, thường nở thành chùm đôi hoặc chùm ba. Màu hoa và hương hoa dễ làm ta liên tưởng tới hoa nhài. Hoa chỉ nở trong vòng 3 đến 4 ngày và thời gian thụ phấn chỉ vài ba tiếng. Một cây cà phê trưởng thành có từ 30.000 đến 40.000 bông hoa.

Ngay từ khi cây cà phê ra hoa kết quả người ta đã có những đánh giá đầu tiên về vụ mùa cà phê. Ở các nước sản xuất cà phê lớn điều này đặc biệt quan trọng trong việc đưa ra những nhận định về giá cả và thị trường. Tuy vậy những đợt rét đậm hoặc hạn hán có thể làm đảo lộn mọi sự tính toán và đẩy thị trường vào tình thế hoàn toàn khác.

Quả cà phê

Cà phê là loài cây tự thụ phấn, do đó gió và côn trùng có ảnh hưởng lớn tới quá trình sinh sản của cây. Sau khi thụ phấn quả sẽ phát triển trong 7 đến 9 tháng và có hình bầu dục, bề ngoài giống như quả anh đào. Trong thời gian chín, màu sắc của quả thay đổi từ xanh sang vàng rồi cuối cùng là đỏ. Quả có màu đen khi đã chín. Do thời gian đâm hoa kết trái lâu như vậy mà một vụ cà phê kéo dài gần một năm trời và có thể xảy ra trường hợp trên một cây vừa có hoa, vừa có quả.

Thông thường một quả cà phê chứa hai hạt. Chúng được bao bọc bởi lớp thịt quả bên ngoài. Hai hạt cà phê nằm ép sát vào nhau. Mặt tiếp xúc giữa chúng là mặt phẳng, mặt hướng ra bên ngoài có hình vòng cung. Mỗi hạt còn được bảo vệ bởi hai lớp màng mỏng: một lớp màu trắng, bám chặt lấy vỏ hạt; một lớp màu vàng rời rạc hơn bọc ở bên ngoài. Hạt có thể có hình tròn hoặc dài, lúc còn tươi có màu xám vàng, xám xanh hoặc xanh. Thỉnh thoảng cũng gặp nhưng quả chỉ có một hạt (do chỉ có một nhân hoặc do hai hạt bị dính lại thành một).

Niên vụ (năm sản xuất)

Ở Việt Nam, nước hiện đứng đầu thế giới về sản xuất cà phê vối (robusta), niên vụ được tính từ tháng 10 đến hết tháng 9 năm sau (theo dương lịch). Thời gian thu hoạch tại các tỉnh Tây Nguyên (là nơi sản xuất khoảng 80 % tổng sản lượng của Việt Nam) thường kéo dài trong 4 tháng, tính từ cuối tháng 10 đến hết tháng 1.

Ngay sau thu hoạch là thời gian nông dân trồng cà phê vối bắt đầu tưới nước cho cây và bón phân, chia thành nhiều đợt ngắn. Giai đoạn này kéo dài đến tháng 4 hàng năm.

Các loài chọn lọc 

Coffea arabica - Cà phê chè (Arabica)

Coffea benghalensis - Cà phê Bengal

Coffea canephora - cà phê vối (Robusta)

Coffea congensis - cà phê Congo

Coffea dewevrei - cà phê Excelsa

Coffea excelsa - cà phê Liberia/cà phê mít

Coffea gallienii - không chứa caffein

Coffea bonnieri - không chứa caffein

Coffea mogeneti - không chứa caffein

Coffea liberica - cà phê Liberia/cà phê mít

Coffea stenophylla - cà phê Sierra Leon

Coffea magnistipula

Tác dụng, vai trò của cây cà phê

Quả cây cà phê tạo ra một thức uống có nhiều tác dụng tốt như làm cho chúng ta thoải mái và dễ tỉnh hơn, làm tiêu mỡ, làm giảm nguy cơ mắc bệnh hen và chữa được dị ứng, giúp giảm đau, bảo vệ khỏi các bệnh về gan, kích thích hoạt động trí óc, làm tăng sức mạnh của cơ bắp, chống lại bệnh tiểu đường type II. Chính vì vậy, cà phê luôn là một món đồ uống hấp dẫn, đặc biệt là giới trẻ với lối sống hiện đại.

Cây cà phê ở Việt Nam luôn là cây thế mạnh, đem lại nguồn lời lớn về kinh tế cho nước nhà.

Lưới che nắng cho cây cà phê

Cây cà phê vốn thích hợp ánh sáng trực xạ yếu, do đó cần che bóng để điều hòa ánh sáng cho vườn cây cà phê hợp lý đặc biệt là giai đoạn kiến thiết cơ bản. Thời điểm cần căng lưới che nắng cho cà phê chính là lúc gieo ươm cho đến khi cây đủ trưởng thành để phát triển độc lập ngoài môi trường tự nhiên.

Hiện nay ở Việt Nam ở hai phương pháp gieo ươm là gieo trong túi bầu và gieo vào luống đất. Cả hai phương pháp này đều yêu cầu được thực hiện trong vườn ươm có giàn lưới che nắng để tiện chăm sóc và sự phát triển cho cây.  Hình thức gieo cà phê vào luống đất phù hợp với các nhà ươm tư nhân diện tích nhỏ vì tiết kiệm chi phí làm bầu, tuy nhiên hình thức này gây khó khăn cho việc vận chuyển và bón phân.

Thời gian đầu mới ươm cây con cần được che mát tuyệt đối, ngoài việc căng lưới che nắng cho vườn ươm cần hỗ trợ thêm mái liếp hoặc lá dừa kết hợp tưới nước thường xuyên. Vườn ươm cần tưới 4 – 5 lần / ngày vào mùa khô và 2 -3 ngày tưới 1 lần vào mùa mưa trong nửa tháng đầu gieo ươm. Thời gian sau điều chỉnh lại độ ẩm tùy thuộc vào sự phát triển của cây và thời tiết.

Lưới che nắng phải đảm bảo đúng độ che sáng yêu cầu, vì vậy các nhà ươm nên sử dụng lưới che nắng Thái Lan đúng tiêu chuẩn. Khi cây đã có 2 – 3 cặp lá cây cần độ che phủ là 70%, khi cây có 4- 5 cặp lá nhà ươm điều chỉnh khoảng 50 % che mát để cây làm quen dần với ánh sáng mặt trời. Cây con sẽ được đem ra ngoài vườn ươm khi được 5 – 6 cặp lá, cao 20 – 30mm và không có sâu bệnh.

Lưới che nắng Trần Gia

Lưới che nắng Trần Gia với nhiều loại cùng nhiều giá thành, lưới Thái Lan, lưới Đài Loan, lưới Việt Nam. Mỗi loại lưới đều có một tính chất riêng, tùy thuộc vào mục đích sử dụng và yêu cầu của người sử dụng.

Lưới che nắng Thái Lan là loại có độ bền cao nhất, phù hợp với việc che phủ lâu năm (lên đến 5 năm), thay vào đó giá thành cũng cao hơn nhưng nếu chia ra cho chi phí mỗi năm thì lại thấp hơn các loại lưới khác.

Lưới che nắng Việt Nam có giá thành thấp, chất lượng tốt nhưng độ bền không cao bằng lưới Thái Lan (khoảng 3 năm), bù lại đối với những trường hợp cần sử dụng lưới che nắng trong khoảng thời gian ngắn thì phù hợp hơn, không quá tốn kém. Ngoài ra, lưới che nắng Đài Loan có độ thẩm mỹ hơn, các mắt lưới đều, đẹp, chắc chắn, độ bền lẫn giá thành đều nằm ở khoảng giữa so với lưới Thái Lan và Việt Nam.

Dưới đây là các thông số kỹ thuật của lưới che nắng Trần Gia:

Lưới che nắng Thái Lan được ưa chuộng nhiều bởi chất lượng cao, được phân loại bởi khả năng che chắn nắng là 50%, 60%, 70%, và 80%. Các thông số của loại lưới này là tương đương nhau, cụ thể:

– Màu sắc: xanh lá, xanh dương

– Chất liệu: HDPE

– Kích thước: 2m x 100m, 3m x50m, 4m x 50m

– Độ bền: lên đến 5 năm 

Lưới che nắng Việt Nam là sản phẩm chất lượng được sản xuất theo công nghệ tiên tiến từ Thái Lan, có độ canh tranh cao với hàng ngoại địa từ Trung Quốc, có độ che phủ từ 50 – 60% với các thông số:

– Màu sắc: đen, xanh lá

– Chất liệu:HDPE

– Kích thước: 2m x 100m

– Độ bền: lên đến 3 năm 

Lưới che nắng có xuất xứ Đài Loan được ưa chuộng bởi có tình thẩm mỹ cao, rất hay được sử dụng để che chắn ánh nắng sân nhà, trường học, khu vực vui chơi như công viên hay tại các hồ bơi, có tỷ lệ che phủ lên đến 85%

– Màu sắc: đen, bạc

– Chất liệu chính là HDPE

– Kích thước: khổ 2m còn độ dài tùy vào yêu cầu đặt của khách hàng

– Độ bền: lên đến 3 năm 

Lựa chọn lưới che nắng phù hợp có thể vừa đảm bảo được độ râm mát, lại giúp vườn cây hấp thụ ánh sáng vừa đủ để sinh trưởng và phát triển tốt nhất. Sử dụng lưới che nắng thích hợp sẽ giúp tiết kiệm chi phí và tạo môi trường cho cây cũng như điều kiện làm việc tốt cho người lao động.

-> Xem thêm Kỹ thuật trồng cây cà phê

Công ty TNHH TM-SX-TH Trần Gia với kinh nghiệm nhiều năm sản xuất và phân phối các sản phẩm lưới nông nghiệp sẽ mang đến giải pháp tốt nhất cho nhu cầu của bạn về phương pháp trồng trọt tiên tiến này. Mọi thông tin về sản phẩm, xin vui lòng liên hệ với công ty Trần Gia chúng tôi tại:

Địa chỉ: 47 đường 17 khu phố 5 phường Bình Chiểu, quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh.

Điện thoại: 0961 470 670

Email: luoitrangia@gmail.com